Pracodawca zmusza Cię do urlopu? Sprawdź, czy na pewno może to zrobić

Urlop to jeden z najprzyjemniejszych aspektów pracy. Wielu wyczekuje go z utęsknieniem, jednak nie każdy pracownik chętnie się na niego wybiera. Niektórzy uważają, że pracodawca wypłaci im ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Czy jest to możliwe, a jeśli tak, to w jakich przypadkach? Czy pracodawca może Cię zmusić do wykorzystania wolnych dni?

Komu przysługuje urlop?

W Polsce urlop nie przysługuje każdemu pracownikowi. Jeśli pracujesz na umowie zlecenie lub o dzieło, pracodawca nie jest zmuszony do udzielenia Ci dni wolnych. Jeśli się jednak na niego zgodzi, to możesz liczyć jedynie na bezpłatne dni poza pracą - dodaje Mateusz Markiel - specjalistka z portalu www.praca-pszczyna.pl. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę. W ich przypadku urlop jest przywilejem, ale dla pracodawcy jest on obowiązkiem, za którego nie dopełnienie może ponieść karę w wysokości nawet 30 000 złotych.

Ile przysługuje mi dni urlopu?

Pracownikowi przysługuje odpowiednie 20 lub 26 dni urlopowych, które uzależnione są od jego stażu. Osoba bez doświadczenia dysponuje oczywiście mniejszą liczbą urlopu. Prawo do 26 dni urlopowych zyskujemy po 10 przepracowanych latach. Nie jest to jednak jedyny sposób. Osoby, które ukończyły studia wyższe magisterskie muszą przepracować dwa lata, by uzyskać najwyższą ilość dni urlopowych.

Pełny wymiar urlopu jest do naszej dyspozycji tylko w przypadku, gdy rozpoczynamy pracę z początkiem roku. W innym terminie wypracowujemy w każdym miesiącu swoje dni urlopowe. Osoby z mniejszym stażem uzyskują prawo do 1,66 dnia urlopowego, natomiast ich bardziej doświadczeni koledzy do 2,16 w każdym miesiącu. Liczby te są zaokrąglane w górę na korzyść pracownika. Pracodawca ma jednak prawo przyznania nam urlopu niejako „do przodu”.

Kto ustala termin urlopu?

Termin urlopu ustala oczywiście pracownik, jednak musi on zdobyć zgodę swojego przełożonego. W wielu firmach już na początku roku pracownicy ustalają między sobą terminy urlopów. Wyjazd wszystkich w jednym terminie byłby niemożliwy, ponieważ firma nie mogłaby funkcjonować. Jeśli więc pracodawca uzna, że wyjazd kogoś na urlop zaburzy pracę firmy, może odmówić przyznania urlopu. Nie może jednak odmówić go całkowicie, ponieważ pracownik ma prawo do tego, by przynajmniej jeden urlop w ciągu roku był przynajmniej 14 dniowy. Wynika to z kodeksu pracy, który jasno mówi o tym, że jest to czas na zregenerowanie sił przez pracownika.

Należy również w tym miejscu wspomnieć o tym, że pracodawca w wyjątkowych sytuacjach może ściągnąć pracownika z urlopu. Musi jednak wtedy zwrócić wszystkie koszty, jakie poniósł pracownik. Niezwykle rzadko korzysta się z tego rozwiązania, ponieważ pracodawcy mają świadomość, że jest to bardzo poważna interwencja w prywatne życie swoich pracowników. W nagłych wypadkach często taniej jest po prostu wynająć specjalistę, które zajmie się wykonaniem naglącego zlecenia.

Co z zaległym urlopem?

Zaległy urlop przechodzi na kolejny rok kalendarzowy, jednak jego wykorzystanie jest ograniczone. Można to zrobić jedynie do 30 września. Jeśli go nie wykorzystamy, to nasz zaległy urlop przepadnie, ale w przypadku kontroli pracodawca jest narażony na wysoką karę finansową, o której wspominaliśmy już wcześniej. Z tego powodu bardzo ważne jest to, by przedsiębiorca pilnował dni urlopowych swoich pracowników. Jeśli jeden z nich ma zaległy urlop i nie chce go wykorzystać pracodawca ma prawo wysłać go na urlop przymusowo. W dodatku może go obciążyć karą finansową. Lepiej więc skorzystać z tego przyjemnego przywileju, zwłaszcza że o ekwiwalent urlopowy wcale nie tak łatwo uzyskać.

Kiedy przysługuje ekwiwalent za zaległy urlop?

Ustawodawca zadbał o to, by pracownicy korzystali z urlopu i ekwiwalent jest ograniczony tylko do szczególnych przypadków. Z takiej możliwości można skorzystać tylko, gdy nasza umowa się kończy lub została rozwiązana przez którąś stron. Oznacza to, że nie pracownik nie ma w takiej sytuacji możliwości wykorzystania zaległego urlopu i pracodawca ma możliwość wypłacenia odpowiedniego ekwiwalentu.